I nifer, mae gwyliau’r Pasg yn gyfle da i gymryd rhan mewn gweithgareddau i groesawu’r gwanwyn, cwrdd â theulu a ffrindiau, neu fynd ar dripiau cyffrous. Mae’r ysgolion wedi cau, mae teuluoedd yn teithio, ac mae atgofion yn cael eu creu. Ond, i ofalwyr di-dâl, mae hi’n stori wahanol ac mae’r gwyliau yn amlygu’r heriau sy’n eu hwynebu.
Mae’r wythnosau hyn yn bleserus i rai, ond maent yn gallu bod yn llethol i’r rhai sy'n gorfod ysgwyddo’r baich o ofalu am rywun. Mae’r Cynllun Seibiant Byr yn gallu cynnig cefnogaeth a chysur.
Mae rhai wrth eu bodd yn cael hoe o’r ysgol, ond mae peidio â chael cefnogaeth ac amserlen ysgol yn ystod gwyliau’r Pasg yn ei gwneud hi’n anoddach i ofalwyr ddygymod â’u cyfrifoldebau cynyddol. Mae rhai gofalwyr ifanc yn dibynnu ar yr ysgol i gael cefnogaeth a chyfle i ryngweithio’n gymdeithasol, ac felly mae’r gwyliau yn golygu eu bod yn colli cysylltiadau ac adnoddau, sy’n gallu bod yn ynysig iawn.
Dywedodd un gofalwr ifanc:
“Dwi’n teimlo’n euog am gymryd seibiant a phan fydd gen i amser i mi fy hun dwi wastad yn meddwl am bethau eraill y gallwn i fod yn eu gwneud i helpu. Mae’n gyfnod ynysig oherwydd dwi ddim yn gallu cwrdd â fy ffrindiau. Dwi’n gallu tecstio ond dydi hynny ddim yr un peth. Mae pawb yn trefnu gwyliau neu dripiau, ond dwi’n gwybod nad ydw i’n gallu mynd ar wyliau.”
Mae’r rhieni sy’n ofalwyr yn gorfod wynebu’r heriau arferol yn ogystal â gofalu am blant sydd adref llawn amser a hynny heb eu trefniadau gofal arferol a’u system gefnogaeth. Maent yn gorfod cydbwyso cyfrifoldebau heb gefnogaeth ddigonol.
Diolch i gyllid parhaus gan Lywodraeth Cymru, mae’r Cynllun Seibiant Byr yn gallu cynnig achubiaeth i ofalwyr di-dâl yn ystod y cyfnodau heriol hyn. Mae rhwydwaith o 27 o sefydliadau gofalwyr yng Nghymru yn cefnogi’r cynllun hwn sy’n rhoi cyfle i ofalwyr gael mwynhau amrywiaeth o weithgareddau a chyfnodau o seibiant.
I ofalwyr ifanc, gall y cyfnodau o seibiant gynnwys profiadau cyffrous mewn amgylchedd ddiogel a strwythuredig, er enghraifft darpariaeth y Bartneriaeth Awyr Agored. Gall ychydig o oriau i adfywio, ac i ofalu amdanyn nhw eu hunain, neu gael seibiant heb orfod poeni, wneud byd o wahaniaeth i rieni sy’n ofalwyr.
Mae prosiect ‘mwynhau seibiant’ DAFFODILS wedi rhoi cefnogaeth i ofalwyr di-dâl yn Sir y Fflint i fwynhau amrywiaeth o gyfnodau o seibiant, a hynny’n bennaf yn ystod gwyliau’r ysgol a choleg, sef y cyfnod mae gofalwyr angen cefnogaeth fwyaf.
Dywedodd mam i bedwar o blant sydd hefyd yn brif ofalwr i’w phlentyn wyth oed :
Doeddwn i ddim wedi sylweddoli cymaint yr oeddwn i angen seibiant tan i mi gael cyfle i arafu.
Yn ystod y seibiant byr, cafodd hi gyfle i feddwl am ei gwaith hi fel gofalwr a sut i ymdopi â phethau’n well yn y dyfodol. Yn ystod y blynyddoedd diwethaf mae hi wedi datblygu gorbryder, ond mae hwnnw wedi lleihau. Mae hi wedi sylweddoli bod treulio amser â grŵp cefnogol o bobl sydd mewn sefyllfaoedd tebyg iddi yn allweddol i’w gwaith fel gofalwr, ac yn nodi bod cymryd rhan yn y gweithgareddau wythnosol yn ystod y gwyliau wedi bod yn wych.
Mae’r Pasg yn gyfnod o ddathlu, ond yn gyfnod heriol i ofalwyr di-dâl. Mae systemau cefnogi fel y Cynllun Seibiant Byr yn ein hatgoffa bod gofalwyr di-dâl yn haeddu seibiant, ac yn sicrhau eu bod hwythau hefyd yn gallu cael cyfle i ymlacio yn ystod y gwyliau.
Os ydych chi, neu unrhyw un rydych chi’n adnabod yn ofalwr di-dâl ac yn wynebu heriau yn ystod y gwyliau cysylltwch ag un o’r sefydliadau gofalwyr lleol yn eich ardal chi er mwyn cael y gefnogaeth sydd ei angen arnoch i ddygymod â’r cyfnodau anodd hyn.